Elvia

Szczepienia dla osób podróżujących

Dlaczego należy się szczepić?

Każda szczepionka chroni organizm przed konkretną chorobą rozwijającą się w wyniku zakażenia wywołanego przez drobnoustrój (bakterię lub wirus). Zaszczepienie stanowi sposób na zapewnienie ochrony sobie i innym osobom przed możliwością zakażenia.

Szczepienia spełniają trzy zadania:

• zapewniają ochronę przed poważnymi, a czasem śmiertelnymi chorobami,
• przyczyniają się do utrzymania zdrowia ogółu populacji (poprzez unikanie zakażeń u źródła wszystkich epidemii),
• wspomagają eliminację chorób (np. ospa wietrzna).

Istnieją dwa rodzaje szczepionek: szczepionki inaktywowane zawierają martwe drobnoustroje lub ich drobiny, które nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia (dyfteryt, tężec, polio, infekcje pneumokokowe, żółtaczka typu A i B, tyfus, grypa, krztusiec, wścieklizna, infekcje meningokokowe). Szczepionki drugiej kategorii zawierają żywe drobnoustroje, które są jednak nieszkodliwe. Szczepionki te (na odrę, różyczkę, świnkę, gruźlicę, ospę wietrzną, żółtą febrę) są starannie monitorowane i nie są zalecane w określonych sytuacjach.

Większość szczepień możesz przyjąć u swego lekarza.

Istnieją trzy odstępstwa od tej zasady: żółta febra, japońskie zapalenie mózgu i cholera. Te szczepionki mogą podawać wyłącznie specjalistyczne centra szczepień.

Szczepionki: niepożądane skutki uboczne i przeciwwskazania

Szczepienia czasem wywołują niegroźne, nieszkodliwe reakcje. Zaczerwienienie, ból, miejscowe reakcje w miejscu podania szczepionki, a także lekka gorączka. Miejscowe infekcje lub drżenie związane z wysoką gorączką należą do rzadkości. Szczepienia czasami mogą wywołać bóle stawów, wysypki skórne i bóle głowy.

Tych niewielkich niedogodności nie można porównywać z poważnym charakterem choroby, którą można się zarazić w przypadku braku szczepienia. Możliwe jest co prawda wystąpienie poważniejszych stanów związanych z przyjęciem szczepienia, jednak są one wyjątkowo rzadkie. W szczególnych przypadkach zdarzają się ostre infekcje, szok alergiczny i paraliż. Te skrajne przypadki pozostają bez wpływu na absolutną konieczność przyjęcia stosownych szczepień przed udaniem się w podróż, a raczej wskazują, że niektóre osoby powinny zastosować określone środki zapobiegawcze.

Dlatego też bardzo ważne jest stosowanie się do przeciwwskazań dotyczących danego szczepienia. Szczepionek nie można podawać w przypadku przeziębienia lub gorączki. W związku z niektórymi poważniejszymi infekcjami po prostu należy odłożyć podanie szczepionki (prawdopodobnie również i plany związane z podróżą!). Ciąża również stanowi problem przy szczepieniach. Skonsultuj się z lekarzem w sprawie ewentualnych zagrożeń.

Jeśli przyjmujesz antykoagulanty, cierpisz na jakikolwiek rodzaj niedoboru odporności lub postępujące zaburzenia neurologiczne lub jeśli masz skłonność do poważnych reakcji alergicznych, Twój lekarz może zalecić zastosowanie określonych środków zapobiegawczych, a nawet zakazać przyjmowania określonych szczepionek.

Szczepienia dla podróżnych

Osoby podróżujące są narażone na niemal wszystkie ryzyka związane z infekcjami istniejącymi w ich kraju ojczystym, ale także na konkretne zagrożenia istniejące w kraju, który zamierzają odwiedzić, co jest również uzależnione od typu podróży.

Planowanie podróży stanowi okazję do zbadania własnej historii szczepień, a także szczepień swoich dzieci oraz do podjęcia odpowiednich kroków pod nadzorem lekarza. W tym czasie można przyjąć określone dawki przypominające, może też pojawić się również konieczność wykonania dodatkowych szczepień. Umów się na wizytę u lekarza z odpowiednim wyprzedzeniem (przynajmniej na dwa miesiące przed wyjazdem), ponieważ większość szczepień zapewnia skuteczną ochronę po kilku tygodniach od podania, a niektóre wymagają podania kilku zastrzyków w określonych odstępach czasu.

Szczepienia wymagane i zalecane

Uzyskaj od swego lekarza informacje na temat wszystkich obowiązkowych szczepień w przypadku wyjazdu za granicę. Wymagania w tym zakresie mogą być różne w zależności od miejsca zamieszkania i celu podróży.

Szczepienia nieobowiązkowe są zazwyczaj „zalecane”. Zalecenia te są stanowcze i najlepiej skonsultować się z lekarzem odnośnie każdego z nich.

• Żółta febra: bez względu na to, czy szczepienie przeciwko tej chorobie jest obowiązkowe, czy też nie, jest ono stanowczo zalecane wszystkim podróżującym planującym odwiedzić Afrykę Zachodnią i Środkową lub region Amazonii.
• Polio: uzyskaj od swojego lekarza informacje na temat tzw. szczepionek przypominających przeciw polio. W wielu krajach zaleca się ich przyjmowanie co 10 lat.
• Tężec: zapytaj lekarza. Szczepionki przypominające przeciwko tężcowi są często podawane co 10 lat i są niezbędne, nawet dla osób, które nie wybierają się w podróż.
• Dyfteryt: zapytaj lekarza. Większość szczepionek przypominających podaje się co 10 lat.
• Żółtaczka typu A: szczepienie to jest zalecane dla dzieci powyżej pierwszego roku życia i osób dorosłych poniżej 50. roku życia, które podróżują do krajów rozwijających się. W przypadku osób dorosłych po 50. roku życia, przed podaniem szczepionki zaleca się wykonanie badania krwi i układu odpornościowego.
• Żółtaczka typu B: szczepienie zalecane dla wszystkich osób z grupy ryzyka, personelu medycznego i osób, które spędzają dużo czasu w krajach rozwijających się.
• Dur brzuszny: szczepienie zalecane dla wszystkich osób, które planują przebywać przez długi okres w rejonach wysokiego ryzyka (rejony wiejskie w Indiach, Afryka, Ameryka Łacińska) i imigrantów pochodzących z tych krajów/regionów, którzy powracają do tych miejsc, by odwiedzić swe rodziny.
• Meningokokowe zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych: szczepionka A+C+Y+W135 jest zalecana dla wszystkich osób planujących długotrwały pobyt w rejonach ryzyka (pielgrzymki do Mekki, Burkina Faso, Niger). Istnieje też szczepionka A+C i niektóre szczepionki anty-C.
• Japońskie zapalenie mózgu: szczepionka zalecana dla osób planujących wybrać się na okres ponad czterech tygodni w rejony wiejskie Azji w okresach epidemicznych.
• Kleszczowe zapalenie mózgu: szczepienie zalecane dla osób udających się do Europy Środkowej i Wschodniej oraz do Eurazji w okresach wysokiego ryzyka (kwiecień – październik).
• Wścieklizna: szczepionka zalecana dla wszystkich osób uprawiających turystykę pieszą i piesze wędrówki oraz dla osób narażonych na tę wirusową chorobę w związku z wykonywanym zawodem.
• Cholera: możliwość podania szczepionki oceniana jest indywidualnie podczas konsultacji w akredytowanym centrum do walki z cholerą.